فهرست میراث جهانی یونسکو در ایران شامل 24 مکان تاریخی، فرهنگی و طبیعی است که به ثبت رسیده‌اند. این فهرست شامل 22 مورد از میراث فرهنگی و 2 اثر میراث طبیعی است.
ارگ بم و فضای فرهنگی آن
ارگ بم و فضای فرهنگی آن جزو مکان‌های در خطر نابودی قرار داشتند. در اجلاس سال 2013 که از 16 تا 27 ژوئن برگزار شد، ارگ بم از این فهرست خارج شد. پس از زمین لرزه در بم، ارگ بم به شدت تخریب شد و از آن زمان در فهرست آثار در خطر قرار گرفت. اما با توجه به مرمت‌های انجام شده در طول سال‌های گذشته، سازمان یونسکو ارگ بم را از فهرست آثار در خطر خارج کرد.
میراث فرهنگی و طبیعی ایران
ایران دارای گنجینه‌ای غنی از میراث فرهنگی و طبیعی است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند. این مکان‌ها شامل آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی بی‌نظیری هستند که هر کدام از آنها نمایانگر تاریخ و فرهنگ ایران می‌باشند. در ادامه فهرستی از این آثار آمده است:
-
مجموعه کلیساهای آذربایجان:
- این مجموعه شامل چندین کلیسای تاریخی واقع در استان آذربایجان غربی است که به دوره‌های مختلف تاریخی برمی‌گردد و نشان‌دهنده‌ی تعامل فرهنگی و مذهبی اقوام مختلف در این منطقه است.
-
ارگ بم:
- ارگ بم بزرگترین سازه‌ی خشتی جهان است که قدمت آن به حدود ۲۵۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. این ارگ با معماری منحصر به فرد خود یکی از مهمترین جاذبه‌های تاریخی ایران محسوب می‌شود.
-
سنگ نوشته بیستون:
- این سنگ نوشته‌ی عظیم که در نزدیکی کرمانشاه قرار دارد، یکی از مهمترین اسناد تاریخی ایران باستان است که داستان فتوحات و موفقیت‌های داریوش بزرگ را به تصویر می‌کشد.
-
روستای تاریخی میمند:
- این روستای منحصر به فرد با خانه‌های کندویی شکل که در دل کوه کنده شده‌اند، نمونه‌ای از تعامل انسان و طبیعت در طول تاریخ است.
-
کاخ گلستان:
- این کاخ زیبا و با شکوه که در قلب تهران قرار دارد، یکی از مهمترین آثار معماری دوره‌ی قاجار است و مجموعه‌ای از باغ‌ها، کاخ‌ها و موزه‌ها را در بر می‌گیرد.
-
گنبد کاووس:
- برج گنبد قابوس یکی از بلندترین و قدیمی‌ترین برج‌های آجری جهان است که به عنوان نمادی از هنر و معماری اسلامی شناخته می‌شود.
-
مسجد جامع اصفهان:
- این مسجد که به نام مسجد عتیق نیز شناخته می‌شود، یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین مساجد ایران است که نمونه‌ای از معماری اسلامی با الگوهای زیبا و هنرمندانه‌اش می‌باشد.
-
میدان امام اصفهان:
- این میدان تاریخی که به نام میدان نقش جهان نیز معروف است، یکی از بزرگترین میادین جهان و یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری اصفهان است که مجموعه‌ای از بناهای تاریخی را در بر می‌گیرد.
-
پاسارگاد:
- این مجموعه‌ی تاریخی که به عنوان نخستین پایتخت امپراتوری هخامنشی شناخته می‌شود، محل آرامگاه کوروش بزرگ و آثار دیگر از دوره‌ی هخامنشیان است.
-
پرسپولیس:
-
- پرسپولیس یا تخت جمشید، پایتخت تشریفاتی امپراتوری هخامنشی است که با معماری باشکوه و کنده‌کاری‌های زیبا یکی از مهمترین جاذبه‌های تاریخی ایران محسوب می‌شود.
-
شهر سوخته:
-
- این محوطه‌ی باستانی که در سیستان و بلوچستان قرار دارد، یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان است که با قدمتی بیش از ۵۰۰۰ سال، نشان‌دهنده‌ی زندگی و تمدن پیشرفته‌ی این منطقه در دوران باستان است.
-
آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی:
-
- این مجموعه آرامگاهی در شهر اردبیل واقع شده است. محل دفن شیخ صفی‌الدین اردبیلی، بنیان‌گذار سلسله صفویه است. نمونه‌ای از هنر و معماری اسلامی با تزئینات زیبا و منحصر به فرد می‌باشد.
-
سازه‌های آبی شوشتر:
-
- این مجموعه‌ی مهندسی و معماری که در شوشتر خوزستان قرار دارد، شامل سیستم‌های آبیاری، کانال‌ها و آبشارهایی است که در دوره‌ی ساسانیان ساخته شده و نشان‌دهنده‌ی دانش پیشرفته‌ی این دوره در مدیریت منابع آب است.
-
گنبد سلطانیه:
-
- این بنا که در شهر سلطانیه زنجان قرار دارد، یکی از بزرگترین گنبدهای آجری جهان است که به عنوان مقبره‌ی ایلخان مغول، سلطان محمد خدابنده ساخته شده و نمونه‌ای از هنر و معماری اسلامی می‌باشد.
-
محوطه باستانی شوش:
-
- این محوطه‌ی باستانی که در استان خوزستان قرار دارد، یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان است که آثار تاریخی متعددی از دوران ایلامی، هخامنشی و ساسانی در آن یافت شده است.
-
بازار تاریخی تبریز:
-
- این بازار که به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای سرپوشیده‌ی جهان شناخته می‌شود، نمونه‌ای از معماری و فرهنگ تجاری ایرانی است که در طول قرون متمادی حفظ شده است.
-
تخت سلیمان:
-
- این محوطه‌ی باستانی که در استان آذربایجان غربی قرار دارد، شامل معابد، کاخ‌ها و سازه‌های دیگر از دوره‌ی ساسانیان است و یکی از مهمترین مراکز مذهبی و فرهنگی این دوره محسوب می‌شود.
-
- این زیگورات در نزدیکی شوشتر قرار دارد و یکی از قدیمی‌ترین و بزرگترین زیگورات‌های جهان است. به عنوان یک معبد مذهبی در دوره‌ی ایلامی‌ها ساخته شده است.
-
قنات‌های ایران:
-
- این سیستم‌های آبیاری که در سراسر ایران یافت می‌شوند، نشان‌دهنده‌ی دانش پیشرفته‌ی ایرانیان در مدیریت منابع آب و کشاورزی است. قنات‌ها یکی از مهمترین دستاوردهای مهندسی ایران باستان هستند.
-
کویر لوت:
-
- این کویر به عنوان یکی از گرم‌ترین و خشک‌ترین نقاط جهان شناخته می‌شود. دارای مناظر طبیعی و زمین‌شناسی منحصر به فردی است که توجه گردشگران و محققان را به خود جلب کرده است.
-
باغ‌های ایرانی:
-
- این باغ‌ها که در سراسر ایران یافت می‌شوند، نمونه‌ای از هنر و معماری باغ‌سازی ایرانی هستند که با طرح‌ها و تزئینات زیبا و اصول مهندسی دقیق ساخته شده‌اند.
-
شهر تاریخی یزد:
-
- این شهر که به عنوان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان شناخته می‌شود، با معماری سنتی و خشتی‌اش یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری ایران است. بادگیرهای یزد و کوچه‌های پیچ‌درپیچ آن از جمله ویژگی‌های منحصربه‌فرد این شهر هستند.
-
منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس:
-
- این مجموعه‌ی تاریخی که در استان فارس قرار دارد، شامل آثار و سازه‌های متعددی از دوره‌ی ساسانیان است که نشان‌دهنده‌ی تاریخ و فرهنگ این دوره‌ی تاریخی می‌باشد.
-
جنگل‌های هیرکانی:
-
- این جنگل‌ها در شمال ایران و حاشیه‌ی دریای خزر قرار دارند. این منطقه یکی از قدیمی‌ترین جنگل‌های جهان است و تنوع زیستی بالایی دارد. مناظر طبیعی آن بی‌نظیر هستند.
مکان‌های ثبت‌شده در فهرست میراث جهانی یونسکو تنوع و غنای فرهنگی و طبیعی ایران را نشان می‌دهند. هر یک از آنها داستانی منحصر به فرد از تاریخ و تمدن این سرزمین بزرگ را روایت می‌کنند. بازدید از این میراث‌های جهانی نه تنها تجربه‌ای فرهنگی و تاریخی منحصر به فرد است، بلکه به شما امکان می‌دهد با زیبایی‌ها و شگفتی‌های طبیعت و فرهنگ ایران آشنا شوید.
جمع‌بندی
فهرست میراث جهانی یونسکو در ایران شامل 24 مکان تاریخی و طبیعی بی‌نظیر است. هر یک از آنها نمایانگر تاریخ، فرهنگ و طبیعت غنی این سرزمین هستند. این آثار شامل 22 مورد از میراث فرهنگی و 2 اثر میراث طبیعی می‌باشند که هر یک داستانی منحصر به فرد از تاریخ و تمدن ایران را روایت می‌کنند. بازدید از این مکان‌ها تجربه‌ای فرهنگی و تاریخی بی‌نظیر است و به شما این امکان را می‌دهد که با زیبایی‌ها و شگفتی‌های ایران آشنا شوید.
منبع :
