کلیسای سنت شاپل پاریس (Sainte-Chapelle) در «ایل دولاسیته» (Île de la Cité) یا همان «جزیرهی سیته» واقع شده و قدمتش به قرن 13 میلادی برمیگردد و عدهای از آن به عنوان جواهر معماری گوتیک یاد میکنند. پیشنهاد میکنیم در سفر به فرانسه، بازدید از این ساختمان تاریخی را از دست ندهید.
«کلیسای سنت شاپل» (Sainte-Chapelle) در «ایل دولاسیته» (Île de la Cité) یا همان «جزیرهی سیته» قرار دارد و یکی از بهترین نمونههای معماریگوتیک قرون وسطی به حساب میآید. از مهمترین دلایل شهرت این کلیسا این است که لویی نهم، اشیایی مقدس را در قرن 13 از امپراطوران قسطنطنیه خریداری و با این کار، پاریس را به دومین پایتخت مسیحیت در جهان تبدیل کرد و به شهرت و اعتبار آن افزود.
سپس برای نگهداری از این آثار و تأکید بر اهمیت قائل شدن پادشاه برای آثار مذهبی، تصمیم به ساخت کلیسای سنت شاپل گرفت. در واقع میتوان گفت که ارزش این آثار، 3 برابر هزینهای است که برای ساخت کل این کلیسا خرج کردهاند!
از جمله آثار مهمی که در کلیسای سنت شاپل نگهداری میشود، میتوان «تاج خاری مسیح» (Crown of Thorns) و بخشی از صلیب او را نام برد که از ارزش بالایی برخوردار هستند. سالانه حدود 900،000 نفر از این کلیسا بازدید میکنند و گفته میشود که هیتلر نیز در طول تنها سفرش به پایتخت کشور فرانسه در سال 1940، از آن دیدن کرده بود.
پنجرههای رنگارنگ این کلیسا نیز به نوبهی خودش تماشایی است و آخرین مرمت آنها حدود 7 سال طول کشید. در این مدت، پنجرههای بزرگ کلیسا را بیرون آوردند و از هم جدا کردند تا کارشان راحتتر و با دقت بیشتری انجام شود. سپس برای تمیز کردن این قطعات، از لیزر کمک گرفتند و یک روکش شیشهای نیز روی آن کشیدند تا بدون اینکه تغییری در شکل ظاهری پنجرهها به وجود بیاید، از آنها در مقابل آلودگی محافظت کند و عمرشان را بالاتر ببرد. در نهایت، این پنجرهها را برای هشتصدمین سالروز تولد لویی نهم آماده کردند و سر جایشان برگرداندند. ظاهراً لویی نهم برای ساخت این کلیسا، 40،000 لیور هزینه و برای خرید اشیای مقدس، 135،000 لیور به امپراطوران قسطنطنیه پرداخت کرده بود. لیور (livre) واحد پول قدیم پادشاهی فرانسه بوده است.
تاریخچه ساخت کلیسای سنت شاپل
ساخت بنای دو طبقهی کلیسای سنت شاپل را در سال 1240 شروع کردند و در مدتی کوتاه، یعنی 7 سال آن را به پایان رساندند. از اشیای مقدس، در طبقهی بالای این کلیسا نگهداری میشد که فقط پادشاه و همراهانش به آن دسترسی داشتند.
در ظاهر، کلیسای سنت شاپل ساختمان کوچکی دارد؛ اما نمونهای تماشایی و حیرتانگیز از سبک «ریونانت» (Rayonnant) گوتیک فرانسوی به حساب میآید. برای نمای این کلیسا از سنگکاریهای کوچک و 15 پنجرهی بسیار بزرگ رنگی استفاده شده و یک قرن بعد از تأسیسش، یک پنجرهی گرد شبیه گل رز نیز به آن اضافه کردند که بر خلاف پنجرههای دیگر، از رنگ سبز نیز در آن به کار برده شده است.
شیشههای قسمت بالایی این کلیسا، حدود 600 متر مربع وسعت دارند و طراحی بینظیرشان، تصاویری از انجیل را به نمایش میگذارد که هم مربوط به عهد قدیم و هم عهد جدید میشود. اگر بیشتر در این اشکال دقت کنید، متوجه میشوید که تقریباً 1،130 طرح از کتاب مقدس را با استفاده از دو رنگ آبی و قرمز پر رنگ به تصویر کشیدهاند.
کلیسای سنت شاپل پاریس و انقلاب فرانسه
چندین آتشسوزی و یک سیل در طول تاریخ، آسیبهایی را به کلیسای سنت شاپل وارد کردهاند؛ اما ساختمان این کلیسا در زمان انقلاب فرانسه، بیشترین صدمه را دید. تا جایی که منار آن را برداشتند؛ زیرا نشانهی سلطنت بود و آثار با ارزشش پراکنده شدند. البته بعضی از آنها را دوباره به این مکان برگردانند.
امروزه دیگر این اشیای مقدس در این کلیسا قرار ندارند؛ بلکه در کلیسا نوتردام از آنها نگهداری میشود. بعد از آن، این کلیسا به ساختمانی اداری تبدیل شد و اکثر پنجرههای آن را برداشتند تا نور بیشتری به داخل بتابد و آنهایی هم که باقی ماندند را داخل قفسههایی بزرگ پنهان کردند که اتفاقاً این عمل، ناخواسته از آسیب دیدن شیشهها جلوگیری کرد.
این بنا در اواسط قرن 19 وضعیت اسفناکی پیدا کرده بود و در نهایت در سال 1836، آن را بر اساس توصیفات و نقاشیهای باقیمانده از ساختمان اصلیاش بازسازی کردند و در سال 1853، یک منار جدید نیز برایش ساختند.
از آن جایی که طبقهی بالای کلیسای سنت شاپل مخصوص پادشاه بود، برای دکور این بخش، بسیار هزینه و آن را با مجسمههای بیشماری تزئین کردهاند و پنجرههای بزرگ رنگی نیز قرار دادهاند که از 1113 قطعه شیشهی کوچک تشکیل شدهاند و باعث میشوند این قسمت، همیشه نور داشته باشد.
نوشتههای روی بعضی از شیشهها به زبان فرانسوی است و در مجموع، قدرت لویی نهم را به نمایش میگذارند. مجسمهی مریم مقدس در طبقهی پایین این کلیسا قرار دارد و بیشتر از رنگ آبی و قرمز برای تزئین آن استفاده شده که یادآور دکور اصلی آن در قرون وسطی میباشد.
دیوارنگاری «بشارت» (Annunciation) که هنوز هم بر روی برآمدگی دیوار شرقی کلیسای سنت شاپل قرار گرفته، به قرن 13 تعلق دارد و قدیمیترین نقاشی دیواری پاریس به شمار میرود. با اینکه این کلیسا در طول تاریخ چندین بار بازسازی شده، اما هنوز هم میتوان گفت که تا حد زیادی به ظاهر اولیهاش شبیه است.
در ادامه میتوانید بخوانید …..
- کلیسای نوتردام پاریس | Notre Dame de Paris
- اسرار کلیسای نتردام پاریس | اسرار پاریس
- کلیسای نتردام پاریس در آتش | آتش سوزی مهیب در قلب پاریس
منبع :